16 kwi 2021

Autor: Anna Podsiadło

Ile razy w ostatniej chwili zamieniałaś dopasowane rurki na wygodniejszy outfit, po tym, jak miałaś problem się w nich zapiąć? Przecież jeszcze 2 tygodnie temu leżały idealnie! Wytaczasz spod szafy ostateczne narzędzie tortur psychicznych, czyli wagę, z duszą na ramieniu wchodzisz na nią i…%$#@ 3 kilo więcej??? ALE SKĄD? Szybko w myślach robisz rachunek sumienia i doznajesz olśnienia! Za kilka dni masz dostać okres! Zastanawiasz się jednak, czy to normalne i czy da się coś z tym zrobić? Odpowiedź to dwa razy TAK.

Jeśli stosujesz jakąś formę antykoncepcji hormonalnej, to zatrzymywanie wody w ustroju jest wynikiem źle dobranych środków. W takim wypadku pomoże wyłącznie ich zmiana. U kobiety, która nie stosuje antykoncepcji hormonalnej, wzrost masy ciała spowodowany zatrzymaniem wody jest normalny i wynika z fizjologii działania hormonów płciowych i tych regulujących gospodarkę wodną. 

Twój cykl można podzielić w zasadzie na dwie fazy - pęcherzykową oraz lutealną. Oddziela je moment owulacji. W drugiej fazie cyklu miesiączkowego pęcherzyk po uwolnionym jajeczku zaczyna produkować progesteron, którego fizjologiczną funkcją jest utrzymanie błony śluzowej macicy w takim stanie, by była gotowa przyjąć zapłodnione jajo. Progesteron osiąga swój szczyt na około tydzień po owulacji, a następnie od momentu tego szczytu zaczyna opadać. Gdy jest już naprawdę nisko, to dostajemy okresu. I właśnie ten wzrost, szczyt i spadek jest bezpośrednią przyczyną Twoich wagowych rozterek. 

Jesteście gotowe na jeszcze trochę fizjologii? Otóż, hormony działają na nasze tkanki, łącząc się ze swoim receptorem na powierzchni komórek tych tkanek. Wiecie jak wygląda klocek Lego? Czasem uda się go ‘skleić’ z klockiem innej marki, bo te wypustkowe łączenia pomiędzy klockami nie są specyficzne dla klocków marki Lego. Progesteron, jak taki klocek, potrafi łączyć się z receptorami dla innego hormonu - aldosteronu. Aldosteron to hormon, który reguluje wydzielanie innego hormonu (wiem, skomplikowane, but bear with me a little more) o działaniu antydiuretycznym (adiuretyny), czyli, prosto mówiąc, ograniczającym wydzielanie wody z moczem. Wysoki poziom progesteronu po owulacji osłabia działanie aldosteronu, bo “podpina” się pod jego receptory. Organizm działa zachowawczo - jak coś nie działa w takiej dawce, jak do tej pory, to dawka zostaje zmodyfikowana - i zwiększa ilość produkowanego aldosteronu. Łatwo przewidzieć co się dzieje, jeśli nie dochodzi do zapłodnienia. Progesteron opada, a aldosteronu nadal jest o wiele za dużo. Wysoki poziom aldosteronu działa znacznie silniej niż wcześniej, a w konsekwencji tego rośnie także poziom adiuretyny i nasza gospodarka wodna wariuje. Zanim odzyskasz równowagę mija kilka dni, w czasie których czujesz się jak rozdymka.

Nie możesz zmienić swojej fizjologii, ale możesz ograniczyć ilość wody, jaką finalnie zmagazynujesz w tym czasie. Jak?

• Ogranicz spożycie soli na przynajmniej kilka dni przed okresem - nie tylko tej dodawanej, ale także tej ukrytej w pożywieniu (w wędzonych rybach, wędlinach, gotowych daniach ze słoików itd.)
• Zadbaj o odpowiednio wysoką podaż potasu - znajdziesz go dużo w burakach, bananach, białej fasoli, szpinaku, awokado, batatach, dyni, kiwi, ziemniakach i pomidorach.
• Zadbaj o odpowiednią podaż wody przez cały miesiąc - opijanie się wodą na ostatnią chwilę da efekt odwrotny do zamierzonego. Jedynie regularne dbanie o nawodnienie może Ci pomóc zapanować nad efektem rozdymki.
• Nie sięgaj po suplementy i herbatki odwadniające - substancje w nich zawarte działają na receptory podobnie jak progesteron, blokują działanie aldosteronu lub adiuretyny, a po ich odstawieniu może być jeszcze gorzej niż było. Możesz się także nabawić poważnych zaburzeń elektrolitowych.
• Unikaj ciężkich treningów fizycznych, które powodują odwodnienie, nad którym ciężej zapanować w tej fazie cyklu.

Studentka dietetyki klinicznej, której zainteresowanie tematyką zdrowia i odżywiania towarzyszy od najmłodszych lat. Nieustannie poszerza swoją wiedzę z zakresu fizjologii żywienia, suplementacji, działania hormonów i związanych z nimi zaburzeń. Na tym koncentruje się w swojej praktyce, by jak najlepiej zrozumieć funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Ma otwarty umysł, jej motto to 'kto się nie rozwija, ten się cofa'. Jest w stanie wybaczyć brak wiedzy, ale nie ignorancję. Do swoich pacjentów podchodzi w sposób holistyczny, analizując wpływ ich stylu życia na zdrowie. Aktywnie udziela się na instagramie @zdrowiej_z_ania, gdzie dzieli się swoją wiedzą i przemyśleniami.